W dzisiejszych czasach jesteśmy świadkami wzrostu
działalności przestępczej wymierzonej w seniorów. Obejmuje to oszustwa,
zwiększone naciski, groźby, kradzieże oraz agresywne ataki. Sprawcy celowo
wybierają seniorów, ponieważ uważają ich za "łatwiejsze" cele dla
działań przestępczych, zwłaszcza ze względu na wpływ lub skutki zaawansowanego
wieku (starości).
Oszuści lub agresorzy zachowują się wobec swoich
ofiar w wyrafinowany sposób, stosując przemyślany (często zorganizowany)
program.
Scenariusz Zmyślonych Legend
Wśród często używanych legend znajduje się legenda o wnuku, krewnym - sprawcy
kontaktują się telefonicznie z seniorami, przedstawiają się jako ich krewni i
proszą o pożyczenie pieniędzy na różne cele.
Legenda usługowa - sprawcy odwiedzają seniorów bezpośrednio w ich
domach i przedstawiają się jako pracownicy firm lub instytucji, twierdząc, że
przyjechali odłączyć gaz, wymienić licznik elektryczny, zwiększyć emeryturę,
wypłacić nagrodę, przewyższyć opłaty za wodę itp.
Legenda sprzedaży domowej - sprawcy również odwiedzają seniorów w ich domach
i oferują im niskiej jakości i przepłacone produkty na sprzedaż, takie jak
garnki, noże lub koce.
Oprócz wymienionych legend, sprawcy stosują także
inne strategie, aby zdobyć zaufanie
seniorów, takie jak oferowanie różnych usług lub napraw, lub udawanie
funkcjonariuszy policji, którzy sprawdzają autentyczność banknotów lub
przychodzą z relacją o wypadku z udziałem ich krewnych i zbierają mandat.
Z perspektywy prawa karnego, jest to określona
działalność przestępcza ukierunkowana na osoby starsze, która przyjmuje formę:
• Przestępstwa gospodarczego (oszustwo,
malwersacja)
• Przestępstwa przeciw mieniu (kradzież,
uszkodzenie mienia, wykorzystywanie mienia przez osobę trzecią)
• Przestępstwa przemocowego (napad rabunkowy,
wtargnięcie do mieszkania, napaść na zdrowie).
Ta określona działalność przestępcza wykazuje
również pewien stopień utajnienia, zwłaszcza gdy osoby starsze nie zgłaszają
tego rodzaju przestępstw, głównie z powodu wstydu lub braku świadomości, że
padły ofiarami oszustów i złodziei.
Dlaczego seniorzy są "łatwiejszymi" celami?
Wśród czynników ryzyka, zarówno osobistych, jak i
zewnętrznych, które sprawiają, że seniorzy stanowią podatną grupę społeczną i
"łatwiejszy" cel w kontekście zachowań oszukańczych, znajdują się:
1) Powszechna izolacja społeczna i samotność
(często dotycząca wdowców lub osób żyjących samotnie, charakteryzujących się
stereotypowym zachowaniem, niewykształconym i niewłaściwym myśleniem
krytycznym, osłabioną fizyczną kondycją lub wrażliwością).
2) Wzrost progu naiwności (wiele osób starszych ma
tendencję do bezwarunkowego zaufania innym. Ponadto często są nadmiernie
uprzejmi, co może być łatwo wykorzystane przez oszustów. Oszuści potrafią
szybko budować zaufanie swoich ofiar. Wykorzystują charyzmę, uprzejme
zachowanie i oszukańcze historie, aby przekonać swoje ofiary o swojej prawdziwej
tożsamości i intencjach).
3) Niekrytyczne podejście i zaufanie do autorytetów
(osoby starsze częściej ufają autorytetom, takim jak lekarze, prawnicy lub
urzędnicy. Oszuści czasem podszywają się za tych profesjonalistów, aby osiągnąć
swoje cele, zdobywając wrażliwe informacje, korzyści lub pieniądze na podstawie
zaufania, które udało się wypracować).
4) Wrażliwość i zwiększona emocjonalna zależność
(tzw. oszuści romantyczni często stosują taktyki psychologiczne, aby stworzyć
emocjonalne więzi z ofiarą. Obejmuje to często komplementy, pochlebstwa i uwagę
na początku związku. Następnie wprowadzają swoje żądania i wymuszają ustępstwa
od seniora, aby uzyskać to, czego chcą - finanse, mienie itp.).
5) Chęć pomocy i altruistyczne zachowanie (osoby
starsze często wyrażają gotowość do pomocy innym. Oszuści są świadomi tego i
wykorzystują tę cechę, aby uzyskać dostęp do ich finansów lub informacji
osobistych).
6) Niższa zdolność do oporu wobec strachu i
zastraszania (niektórzy oszuści, często według statystyk, są bliskimi krewnymi,
którzy mogą zastraszać lub wprowadzać strach w ofiarze, aby osiągnąć swoje
cele. Mogą grozić przemocą fizyczną lub prawna, aby zmusić ofiarę do spełnienia
swoich żądań).
7) Niewystarczające umiejętności cyfrowe (w miarę
jak świat staje się coraz bardziej zinformatyzowany, osoby starsze, które są
mniej biegłe w korzystaniu z nowych technologii, mogą łatwo dać się zwieść,
myśląc, że padli ofiarą legalnych usług online, które tak naprawdę są
oszustwem).
8) Potrzeba wsparcia finansowego (niektórzy
seniorzy mogą mieć ograniczone dochody i szukają sposobów na poprawę swojej
sytuacji finansowej. Sprawia to, że są bardziej podatni na oszustwa
inwestycyjne. Oszustwa inwestycyjne polegają na obietnicach wysokich zysków z
inwestycji, które są zbyt piękne, aby były prawdziwe).
Obecny czas niesie ze sobą mnóstwo ryzyk i oszustw,
które zagrażają nie tylko jednostkom i organizacjom, ale także ludziom różnych
grup wiekowych, zarówno młodszym, jak i starszym. Oszuści, czy to jako
jednostki, czy grupy, zawsze skupiają się na nieuczciwym manipulowaniu,
oszustwach i uzyskiwaniu korzyści kosztem swoich ofiar. Ochrona przed nimi
wymaga zwiększonej uwagi ze strony wszystkich sektorów (restrykcyjnych,
informacyjno-edukacyjnych, technologicznych), które mogą powstrzymać nieuczciwe
zachowanie. To właśnie poprzez połączenie środków technicznych i edukacji
publicznej (w tym edukacji seniorów) moglibyśmy skutecznie bronić się przed
nowymi ryzykami i obecnie istniejącymi zaawansowanymi oszustwami w przyszłości.
Wpisz swój komentarz.